مشخصات اثر
نامهای دیگر:
مزار شیخ احمد جام ، مجموعه مزار شیخاحمد جام
نام اثر در سایر زبانها:
Mausoleum of Sheikh Ahmad Jam
عاملان و بانیان:
یکی از اعقاب سلطان سنجر سلجوقی (احتمالاً رکنالدین ابوبکر: جد فرمانروایان سلسلهی کرت) ـ بانی گنبدخانه (۶۳۳ ه.ق)
غیاثالدین بن مطهر (از اولاد نسل پنجم شیخ جام) ـ بانی مرمت گنبدخانه و ایوان جلوی آن (قرن هشتم ه.ق)
خواجهمطهر بن شهابالدین ـ بانی ایوان جلوی گنبدخانه (قرن هشتم ه.ق)
(احتمالاً) غیاثالدین محمد کرت ـ بانی مسجد کرمانی و گنبد سفیدخانه ( قرن هشتم؛۷۳۰ ه.ق)
(احتمالاً) معزالدین محمد ـ بانی مسجد کرمانی و گنبد سفید (قرن هشتم ه.ق)
(احتمالاً) رضیالدین احمد (برادر خواجهمطهر) ـ بانی شبستان شرقی گنبدخانه ( معروف به مسجد عتیق) (قرن هشتم؛ ۷۲۰ ه.ق)
(احتمالاً) ملک غیاثالدین کرت ـ بانی شبستان شرقی گنبدخانه (معروف به مسجد عتیق)(قرن هشتم؛ ۷۲۰ ه.ق)
امیر ملکشاه ـ بانی مدرسهٔ ملکشاه ( قرن نهم؛ ۸۴۶ ه.ق)
خواجهعلاءالدین محمد فریوندی ـ بانی مدرسهٔ فریوندی (قرن هشتم ه.ق)
شهابالدین اسماعیل ـ بانی خانقاهی در غرب گنبدخانهٔ مقبره (قرن هشتم ه.ق)
امیر جلالالدین فیروزشاه ـ بانی مسجد نو و مدرسهٔ فیروزشاهی ( قرن نهم ه.ق)
(احتمالاً) شیخاسماعیلخان مستوفیالممالک (مستوفی کابل و قندهار در دورهی نادرشاه افشار) ـ بانی سردر صحن
استاد عبدالوهاب بنّا ـ معمار مرمتکنندهٔ گنبدخانهٔ اصلی
سلطانشاه نقاش ـ از عاملان تزئینات گنبدخانهٔ اصلی
حاجزین بنمحمود جامع شیرازی ـ معمار مسجد نو و مدرسهٔ فیروزشاهی
خواجهزکی بن محمد بن مسعود کرمانی ـ از عاملان گچبری دو محراب در مسجد کرمانی و محراب ضلع جنوبی صحن
استادمحمد فقیر ـ از عاملان تزئینات محراب داخل مسجد کرمانی
امیر بن حاجیمحمود نطنزی ـ معمار مرمتکنندهٔ ایوان اصلی بنا (دورهٔ صفویان)
محمد معصوم بکری ناجی ـ خطاط کتیبهٔ محجر سنگی پیرامون مزار شیخ جام
نظامالدوله محمد ـ واقف لوح سنگی بالای مزار
توضیحات:
طبق اطلاعات گنجنامه، عدهای گنبدخانهٔ اصلی (به تاریخ ۶۳۳ ه.ق) را قدیمیترین بخش مجموعه میدانند در حالیکه در نظر برخی مسجد عتیق قدمت بیشتری دارد. برپایی گنبدخانهٔ مسجد کرمانی، گنبد سفید و ایوان میان آنها به قرن هشتم باز میگردد. مسجد نو و مدرسهٔ فیروزشاهی در قرن نهم ه.ق بنا شدهاند که از مدرسه تنها گنبدخانهای باقی ماندهاست.