عاملان و بانیان: شاهعباس اول صفوی ـ بانی آقاخضراس نهاوندی ـ بانی شاه صفی صفوی ـ بانی فتحعلیشاه قاجار ـ بانی حاجی حسین صدراعظم ـ بانی علیمحمدخان نظامالدوله صدری اصفهانی ـ بانی نصراللهخان غفاری ـ بانی شاهزاده احتشام ـ بانی محمدتقی حسینی ـ خطاط کریمخان زند ـ بانی
توضیحات: مبتنی بر گنجنامه، چشمهٔ فین همواره مورد توجه بوده و جمعآوری آبهای این چشمه به دوران هخامنشیان بازمیگردد. قدمت باغ و بناهای شاهانه در مجاورت این چشمه به دورهٔ آلبویه میرسد. این بناها بعدتر در دورهٔ ایلخانان نوسازی شد. زلزلهٔ سختی در سال ۹۸۲ ق سبب نابودی قریهٔ فین شد. کاخ و باغ جدید به دستور شاهعباس اول صفوی ساخته شده است.